Yıldırımdan Korunma-Kim Yapabilir?
Elektrik Tesisleri Topraklamalar Yönetmeliği’nin EK-P maddesi uyarınca Elektrik Tesislerinde yapılacak ölçümlemeleri, raporlamaları ve uygunluk değerlendirmelerini EMO üyesi Elektrik, Elektrik-Elektronik ve Elektronik Mühendisleri EMO üyesi Serbest Müşavir Mühendis(SMM) Belgesi sahibi gerçek kişiler yapabilirler.
Bünyesinde Elektrik Mühendisi çalıştıran işletmeler bu ölçümleri kendileri yaptırabileceği gibi o yıl için geçerli Serbest Müşavir Mühendis(SMM)’lerden hizmet alabilir veya Elektrik Mühendisleri Mühendisleri Odası’ndan talepte bulunabilirler.
Ancak bazı durumlarda çeşitli kamu kurumları bu ölçümlerin kurum dışından mühendisler tarafından yapılmasını talep edebilirler.
Topraklama tesislerinde muayene, ölçme ve denetleme:
Yönetmelik madde 10-a ‘da açıklandığı üzere her topraklama tesisi, montaj esnasında ve işletme aşamalarında periyodik olarak kontrol edilecektir. Yapılacak kontrollar
– Gözle muayene,
– Koruma iletkenlerinin, ana ve tamamlayıcı potansiyel dengeleme iletkenleri bağlantılarının sürekliliğinin ölçülmesi ve denetlenmesi,
– Elektrik tesisinin yalıtım direncinin ölçülmesi ve denetlenmesi,
– Toprak özdirencinin ölçülmesi,
– Topraklama direncinin ölçülmesi,
– Beslemenin otomatik kesilip kesilmediğinin denetlenmesi,
– Çevrim empedansının kontrolu,
– Hata akımı koruma düzeninin kontrolu,
şeklinde sıralanmaktadır.
Yapılacak kontrollarda Yönetmelik Ek-P’de verilen şekilde formların kullanılması tavsiye olunur. Kontrol periyotlarına da aynı ekte değinilmiştir.
Çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:
1) Elektrik üretim iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için: 2 yıl,
2) Enerji nakil ve dağıtım hatları için: 5 yıl,
3) Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için:
i) Topraklamalara ilişkin dirençlerinin muayene ve ölçülmesi: 1 yıl,
ii) Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene, ölçme ve kontroller: 2 yıl,
4) Sabit olmayan tesisler için:
i) Sabit işletme elemanları için: 1 yıl,
ii) Yer değiştirebilen işletme elemanları için: 6 ay.
5) Parlayıcı, Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muayene, ölçme ve denetleme periyotları bir yılı aşamaz.
Bir yüksek gerilim topraklama tesisinde yapılacak topraklama dirençlerinin ölçülmesine ve binalara ilişkin topraklama tesislerinin denetimine ilişkin bir fikir vermek üzere, aşağıda iki adet form verilmiş olup topraklama tesisini denetlemekten sorumlu kuruluşlar benzer formlar geliştirip kullanabilirler.